Dünyanın Suyunu Kurtarıyoruz

Kazısız Teknolojilerde Kullanılan Donanım ve Cihazlar



 Kazısız Teknolojik yöntemler ilk uygulamaya başlandığında kullanılan teknolojik ekipmanlar çok kısıtlı ve maliyeti yüksekti.  Zamanla teknolojinin gelişmesi ile kullanılan ekipman sayısı ciddi derecede artmıştır. Ayrıca bu ekipmanlar ilk çıkan örneklerine oranla hem daha pratik hem de daha az maliyetlidir. Günümüzde Kazısız Teknolojiler de kullanılan bazı ekipmanlar şöyledir; 

  • Zemin Radarı (GPR)

Zemin radarı (GPR) radyo dalgaları yayarak altyapı elemanlarını tespit edebilmektedir. Yeraltında herhangi bir nesne tespit edildiğinde gönderilen dalgalar yansır ve bilgisayar veya cihazın kendi ekranı sayesinde zemin ve altyapı profili tespit edilebilir. Zemin radarları özelliklerine ve kullanılan zeminin yapısına göre 2-6 metreye kadar doğru sonuç vermektedir. Ancak daha doğru sonuçların elde edilebilmesi için diğer yöntemlerle beraber kullanılması daha doğru sonuçlara ulaşmayı sağlar.

  • Kablo Boru Dedektörü

Kablo boru dedektörleri radyo dalgaları yardımıyla yeraltında bulunan metal içme suyu, doğalgaz, atık/yağmur suyu hatları ve telekomünikasyon/elektrik hatlarının yer ve güzergah tespiti yaparlar. Kablo boru dedektörleri özellikleri ve tespit yapılan zeminin yapısına göre 6-10 metre arası etkinliğe sahiptir. Ayrıca kullanılan ek enstrümanlar sayesinde tespiti yapılan hatlardaki arıza ve hatalar da belirlenebilmektedir.

  • Metal Dedektörü

Menhol kapakları ve vanalar altyapı çalışmaları, asfalt kaplama vb. çalışmalarda  genellikle zemin altında kalarak kaybolurlar. Bu kapak ve vanaların çoğu manyetik veya içerisinde demir bulunduran yapıdadır. Metal dedektörleri sayesinde kaybolan menhol kapakları ve vanaları tespit ederek yerlerinin bilinmesini sağlar.

  • Akustik Su Kaçağı Tespit Cihazı

Boru hattındaki tahrip olmuş noktadan akan su boru hattındaki basınca göre ses oluşmasına neden olur. Bu sesler zeminin yapısına göre belirli bir alandan yüzeye iletilirler. Bu sesler insan kulağıyla direk duyulması neredeyse imkansızdır. Akustik su kaçak tespit cihazları çok düşük sesleri dahi alarak kaçağın noktasal yerinin belirlenmesine ve hem zaman hem de maliyet kazancı sağlar.

  • Noise Logger

 Noise logger’lar su sızıntısını tespit etmek için tasarlanmış bir gürültü kaydedicidir. Su şebekesindeki sızıntıları hızlı ve verimli bir şekilde bulmalarını sağlar. Kablosuz iletişimleri sayesinde hem kullanımı pratik hem de sonuç verimi yüksektir. 

 Noise logger’lar boru hattı gürültüsünü bir saniyelik aralıklarla örnekler. Noise logger’lar Kaçak Güven Faktörü'nü belirlemek için istatistiksel analizler yapar. En düşük sızıntı gürültüsü de ölçülür ve Kritik Gürültü Değeri olarak adlandırılır; bu noise logger’ın sızıntıya ne kadar yakın olduğunun bir ölçüsü olarak önemlidir. Yerinde sızıntı sonuçları, ana bilgisayar yazılımı üzerinde yapılan ayrıntılı analizler ile İletişim Modülü üzerinden elde edilebilir.

  • Korelatör

 Korelatör, kaçak yeri tespitleri yapmayı mümkün kılan bilgisayar destekli bir cihazdır.

 Her kaçak yerinden, boru üzerinden yayılan ve yangın muslukları veya vanalara aktarılan bir ses çıkar. Ses, üç kontak ölçüm noktasında yüksek hassasiyetli sinyal kayıt cihazları tarafından algılanır ve telsiz vericisi üzerinden Korelatör’e aktarılır. Korelatör; malzeme, boru çapı ve ölçüm mesafesinin uzunluğunu dikkate alarak bu sinyallerin zaman farkından kaçak pozisyonunu belirler.

 Diğer akustik yöntemlerle kaçak yeri tespiti yapılırken (özellikle uzun boru hatlarında) olumsuz hava koşulları, borunun döşenme derinliği veya yüksek bir arka plan gürültüsü gibi bozucu faktörler nedeniyle zor gerçekleştirilebilirken, bu tür durumlarda bir kaçak yeri Korelatör yardımıyla daha kolay bir şekilde tespit edilebilir.

  • Ultrasonik Debimetre

  Ultrasonik debimetreler, ses dalgası ile akışkanın debisini ölçen gösterge ekranında anlık ve toplam debiyi izleme olanağı sağlayan debimetrelerdir. Kurulum esnasında sistemin durdurulmasını ve hattın kesilmesini gerektirmeyerek, boru üzerine yerleştirilen sensörler yardımıyla ölçüm yaparlar. Kendi hafızasına 2000 adet veri kaydı yapabilen, DN15 ile DN6000 arasında ölçüm alabilen bu tip debimetreler pratik ve hassas olması nedeniyle su, yağ, gıda vb. alanlarda oldukça sık kullanılırlar. 

 Ultrasonik debimetre yardımıyla ölçüm yapılarak ölçüm yapılan hatta veya bir bölgede herhangi bir kaçak var mı yok mu tespit edilebilir. Böylece gereksiz kazı çalışması, iş gücü ve zaman kaybı ile maliyet kaybının önüne geçilmiş olunur.

  • Kamera İle Görüntüleme Sistemleri

  Kameralı görüntüleme cihazları ile içme suyu, kanalizasyon, yağmur suyu hatlarının her aşamasıyla görüntüleme imkanı tanıyan profesyonel bir sistemdir. Kamera cihazının kanal içine gönderilmesiyle bilgisayar ekranından sorunun nerede olduğunun tespiti yapılır. Böylece sadece sorun tespit edilen noktaya müdahale edilerek kısa sürede ve daha az maliyetle sorunun çözülmesi sağlanır.

Eski yıllarda bu hatlar da sorunlu noktayı bulmak kazı işlemleri ile günlerce sürmekteydi. Günümüzde ise kullanılan teknolojik imkanlar sayesinde oldukça kısa zaman ve az maliyet ile sorunlar noktasal tespit edilip etkili çözümler üretilmektedir.

  • Kanal Görüntüleme Robotları

 Kanal Görüntüleme Robotları, kanalizasyon şebekesinde vidanjör müdahalesi ile çözülemeyen sorunların tespitinde, temizliği yapılan kanalizasyon hatlarının kontrolünde ve kanalizasyon şebekelerinin rutin kontrollerini yapmak için kullanılır.

 Kanal Görüntüleme Aracı içerisinde iki tip Kanal Görüntüleme Robotu bulunur.  Kamera işlevi gören bu robotların İttirmeli Tip Kanal Görüntüleme Robotu(pushrod camera), çapları 100-200 mm arasında değişen kanalizasyon şebeke borularını, CCTV Kanal Görüntüleme Robotu ise çapları 200-1400 mm arasında değişen kanalizasyon şebeke borularını görüntüler. İttirmeli görüntüleme robotlar(pushrod camera) portatif olduğu için araç haricinde de kullanılabilir taşınması kolay ve rahattır.

 Robotlarla yapılan görüntüleme ile sorun yaşanan kanalizasyon bölgesinde fazladan kazı yapılması engellenerek maliyet, emek ve zamandan tasarruf sağlanır. Görüntüleme robotları çoğunlukla kanalizasyon hatlarında kullanılsa da içme suyu hatları, telekomünikasyon kanalları, gaz hatları gibi hatları da incelemek için kullanılabilir. Özellikle ittirmeli tip görüntüleme robotları içme suyu hatlarında kullanımı yaygındır.